خبرروز

اینترنت ملی و قطع ارتباط با شبکه جهانی؟!

از زمان آغاز این طرح تاکنون، کمتر کسی سعی کرده است که به این نگرانی ها پاسخ بدهد.

اینترنت ملی طرحی است که در قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور مقابله با رسانه های معارض خارجی، جرایم و ناهنجاری های رسانه ای، مطرح شده و اجرای آن بر عهده دولت گذاشته شده است. همچنین طبق این برنامه، اینترنت ملی یا همان شبکه اطلاعات ملی، باید امن، پایدار و متناسب با موازین شرعی بوده و پهنای باندی در حد استانداردهای جهانی داشته باشد تا در پرتو آن در پایان این برنامه، ایران در رتبه دوم منطقه قرار گیرد.

دولت گذشته در سال 85 این طرح را در مجلس مطرح کرد که مجلس به علت مبهم بودن مفهوم اینترنت ملی آن را تصویب نکرد. در خرداد ماه سال 86، هیئت وزیران، برنامه های عملیاتی راه اندازی این شبکه را تصویب کردند. در سال 91 اعلام شد که فاز اول اینترنت ملی راه اندازی شده و قرار بود تا پایان سال 92 مرحله دوم آن نیز راه اندازی شود که این امر در عمل محقق نشد. این در حالی است که طبق گفته مسئولین این طرح در دولت جدید پیگیری خواهد شد و چندی پیش محمود واعظی، در سخنان خود از روند رو به رشد اینترنت ملی سخن گفته و افزود: اولویت ها در اینترنت ملی، برقراری امنیت برای ارائه سرویس هایی از جمله تجارت الکترونیک، سلامت الکترونیک و بانکداری الکترونیک است.

اینترنت ملی قرار است چه دردی از ما دوا کند؟!

از جمله اهداف اصلی این شبکه بحث‌های امنیتی در حفظ اطلاعات سازمان‌ها و نهادهای دولتی بوده است. اطلاعاتی که قرار است در قالب دولت الکترونیکی در اختیار کاربران ایرانی قرار بگیرد. لزومی ندارد که در سرورها و مراکز داده خارج از کشور میزبانی شود. همچنین این طرح موجب می شود که به محض اینکه اطلاعات در داخل کشور جستجو شد، کاربران با سرعت بسیار بالاتر و هزینه کم تر، آن را دریافت ‌کنند. پهنای باند مناسب، ارسال تصویر، صوت و حجم زیاد اطلاعات از ویژگی های این شبکه است. این اقدامات سرعت دسترسی کاربران ایرانی را به این محتواهای فارسی افزایش می‌دهد و از سوی دیگر نیز جلوی اتلاف پهنای باند کشور را می‌گیرد. در نتیجه همین فرآیند است که عنوان می‌شود سرعت دسترسی به اینترنت به‌زودی افزایش خواهد یافت، چرا که دیگر کاربران ایرانی برای محتواهای فارسی داخلی نیاز ندارند از سرورهای خارجی استفاده کنند که در حقیقت بار زیادی را روی شبکه‌های داخلی ایجاد می‌کرده است. 

از سوی دیگر، تلویزیون اینترنتی، ویدئو درخواستی، آموزش از راه دور، دورکاری، سلامت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی نیز از جمله برنامه‌های قابل ارائه برروی شبکه ملی اینترنت خواهند بود.

نگرانی از قطع ارتباط با شبکه جهانی!

از همان روز های آغازین مطرح شدن اینترنت ملی، این شایعه به وجود آمد که اینترنت ملی، ارتباط با شبکه جهانی اینترنت را قطع می‌کند. مسوولان امر نیز نه تنها آن را تکذیب نکردند، بلکه از طرح جدیدی با نام‌های «اینترنت پاک» یا «اینترنت حلال» نام بردند. اما با گذشت چند سال از آغاز به‌کار این طرح، عنوان شد که اینترنت ملی هیچ ارتباطی با شبکه اینترنت جهانی ندارد و به هیچ وجه قرار نیست ارتباط کاربران ایرانی نیز با این شبکه قطع شود. به عنوان مثال حکیم جوادی، معاون وزیر ارتباطات وقت، در پاسخ به این نگرانی اظهار داشت:

"کاربر نباید خود را ناراحت این موضوع کند. زمانی که کاربر یک موضوع در داخل کشور را جست‌وجو می‌کند اگر میزبانی و منابع سایت موردنظر در داخل کشور باشد قطعا با سرعت بیشتری به سایت مورد نظر دسترسی پیدا خواهد کرد و چنانچه موضوع مربوط به سایت‌های خارج از کشور باشد با سرعت‌های تعریف شده برای اینترنت خارجی نیاز خود را تامین می‌کند".

با وجود این پاسخ و سایر توضیحاتی که از سوی مسئولین وزارت ارتباطات در دولت گذشته و نیز دولت جدید در رابطه با اینترنت ملی داده شده است، اما گویا دغدغه های کاربران در این زمینه هم چنان پا برجاست. با وجود آن که از سوی متخصصان نیز اعلام شده که اینترنت ملی قرار نیست جایگزین اینترنت جهانی شود، اما نظراتی که از سوی کاربران در سایت های مختلف، منتشر می شود حاکی از آن است که این نگرانی هم چنان باقی است و بسیاری از افراد هنوز هم اینترنت ملی را اینترنتی بسیار محدود، فیلتر شده و بدون دسترسی به سایت های خارجی، تصور می کنند. این امر نشان می دهد که مسئولان در شفاف سازی این موضوع آن چنان که باید موفق نبوده اند.

این نگرانی را چه کسانی ایجاد کرده اند؟!

مدیرعامل مجمع فعالان فضای مجازی انقلاب اسلامی، معتقد است که این شبهات را برخی رسانه‌های خارجی القا می‌کنند. وی با بیان اینکه نکته اول این است که اگر اینگونه هست چرا اروپایی‌ها وغربی‌ها، خودشان نخستین کسانی بودند که نسخه شبکه ملی اطلاعات و اینترنت ملی را برای مردم خودشان راه‌اندازی کردند ولی نمی‌گذارند مردم ایران از این شبکه برخوردار باشند، تصریح کرد: آن‌ها در این زمینه حتی اجازه نمی‌دهند مردم مطلع شوند که این شبکه پیشرفته چه هست؟ وی با بیان اینکه با ایجاد اینترنت ملی سرعت استفاده از سایت های داخلی بسیار بیش تر خواهد شد و در عین حال دسترسی به سایت‌های خارجی هم وجود دارد و وضعیت بهتر می‌شود، یادآور شد: دشمن به دنبال این است که سیطره خود و وابستگی ما به شبکه ما به خود را حفظ کند، لذا دست به تخریب می‌زند و کاری می‌کند عملاً انگیزه اجرای این طرح ملی به حداقل برسد. اینترنت ملی راهکاری برای مقابله با جاسوسی

ریچارد اسنودن سال گذشته فاش کرد که امریکا کلیه مخابرات تلفن و اینترنت کشورهای امریکای لاتین را شنود می کند. سخنان این جاسوس آمریکایی، کشورهای منطقه و به ویژه برزیل و آرژانتین را خشمگین کرد و روسای جمهوری این کشورها اعلام کردند به زودی سیستم مخابرات و اینترنت ملی و منطقه ای مستقل از امریکا را راه اندازی خواهند کرد. اخیرا نیز کشور آرژانتین در همین راستا یک ماهواره مخابراتی بومی، ساخته است.

در ایران نیز، اهمیت امنیت فضای سایبر و دنیای مجازی و حفظ و حراست از اطلاعات ملی و شخصی هموطنان یکی از اهدافی مهمی بوده است که منجر به طرح هایی هم چون پروژه های شبکه ملی اطلاعات و دیتاسنترملی شده است. اما این موضوع واکنش آمریکاییها را بر انگیخته و تا جایی که چندی پیش کارن کورنبلوه نماینده آمریکا در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) و دنیل ویتزنر، معاون فناوری سیاست اینترنتی درکاخ سفید با انتشار مقاله ای در واشنگتن پست نسبت به ایجاد اینترنت ملی در ایران واکنش نشان داده اند و این اقدام ایران را نشانه ای دیگر از در خطر بودن منافع آمریکا دانسته اند.

اخیرا هم مدعی شده اند که به منظور مقابله با آن، در حال راه اندازی پروژه ای تحت عنوان "اینترنت چمدانی" هستند تا به وسیله آن دست به یک سری عملیات روانی در راستای براندازی حکومت‌های کشورهای مخالف خود بزنند.

زهرا مجدی زاده

بخش ارتباطات تبیان