خبرروز

پیش‌بینی درباره کاندیداهای احتمالی یازدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری، ارزیابی از میزان شانس هر یک از کاندیداها و وضعیت اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری آینده از موضوعاتی بود که در مورد آن با صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران به گفت‌و‌گو نشستیم.

صادق زیباکلام در گفت‌و‌گو با خبرنگار قانون در ارتباط با صحبت‌های اخیر محسن رضایی در مورد کاندیدا شدن هفت نفر در انتخابات ریاست جمهوری آینده گفت: شاید خود آقای رضایی هم به صورت دقیق نداند که این هفت نفر چه کسانی هستند و آیا اساسا فقط هفت نفر نامزد خواهند شد یا بیشتر، چرا که تا انتخابات ریاست جمهوری یک سالی باقی مانده است. البته نامزدها باید تا پیش از خرداد ماه سال آینده برای شرکت در انتخابات اعلام آمادگی کنند.

هفت نامزد جدی برای انتخابات ریاست جمهوری خواهیم داشت

وی ادامه داد: ظرف یک سال آینده صحبت از حضور افراد زیادی در انتخابات خواهد شد و بسیاری از افراد نیز وسوسه کاندیدا شدن برای انتخابات به سر آنها می‌زند. هرچند که ممکن است افراد زیادی برای انتخابات کاندیدا شوند که با رد صلاحیت از سوی شورای نگهبان مواجه شوند.

استاد دانشگاه تهران با تاکید بر این‌که من در یک نکته با آقای رضایی موافق هستم، خاطرنشان کرد: شاید مقصود آقای رضایی این است که ما هفت نامزد جدی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده خواهیم داشت. بنابراین سوال اساسی آنست که این هفت نامزد اصلی چه کسانی و از کدامین جریانات خواهند بود؟ در این صورت فکر می‌کنم شاید بتوان گفت که این هفت نامزد بقرار ذیل خواهند بود. در حال حاضر جبهه اصولگرایان تَرَک جدی برداشته است و به دو جریان مخالف و موافق احمدی‌نژاد تقسیم شده‌اند و همانطور که در جریان انتخابات مجلس نهم نیز شاهد بودیم، با وجود تلاش‌های فراوان، این دو جریان نتوانستند به توافق یا وحدت برسند و به دو جریان اصلی موافق احمدی‌نژاد یعنی جبهه پایداری به رهبری آیت‌الله مصباح و مخالفان احمدی‌نژاد به ریاست آیت‌الله مهدوی‌کنی تقسیم شدند.

زیباکلام معتقد است که این اختلافات و دوگانگی میان اصولگرایان همچنان ادامه پیدا خواهد کرد و تشدید خواهد شد. از سوی دیگر اصولگرایانی نیز هستند که ضمن اصولگرا دانستن خود نه با جبهه پایداری و نه با اصولگرایان سنتی همخوانی ندارند که می‌توان گفت شاخص‌ترین چهره این جناح دکتر علی مطهری است که ممکن است خود را به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری معرفی کند. بنابر این تا بدین جا ما سه نامزد از سه جریان وابسته به اصولگرایان خواهیم داشت.

این کارشناس مسائل سیاسی در معرفی کاندیدای بعدی انتخابات ریاست جمهوری به شخص محسن رضایی اشاره کرد و گفت: ممکن است که آقای رضایی نیز تمایل به حضور در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشند که در این صورت ما با چهار نامزد مواجه می‌شویم. نامزد پنجم نیز آقای قالبیاف خواهند بود. البته ما همانطور که از آیت‌الله مهدوی‌کنی عبور می‌کنیم و به سمت آیت‌الله مصباح و آقایان مطهری، محسن رضایی و نهایتا به قالیباف می‌رسیم، از شدت اصولگرایی این جریانات منظما کاسته می‌شود، یعنی در میان این پنج جریان اصلی جناح راست، بیشترین غلظت اصولگرایی از آن جریان وابسته به آیت‌الله مهدوی کنی یا همان اصولگرایان سنتی و کمترین آن متعلق به قالیباف است.

به گفته وی، نامزدهای پنجم و ششم از آن اصلاح‌طلبان خواهد بود، با این ترتیب که ممکن است یک نامزد از جانب کارگزاران باشد و یک نامزد هم فی‌المثل دکتر محمد رضا عارف از جریان اصلی اصلاح‌طلبان. کارگزاران ممکن است آقایان اسحاق جهانگیری و یا حجت الاسلام دکتر حسن روحانی را معرفی کند. در عین حال بایستی توجه داشت که آیا عارف از سوی شورای نگهبان تایید صلاحیت می‌شود یا خیر؟

احتمال کاندیدا شدن علی مطهری

زیباکلام با تاکید بر این‌که تکلیف اصولگرایان مشخص است، خاطرنشان کرد: نامزدهای اصولگرایان تحت رهبری آیت‌الله مهدوی‌کنی یا به حساب بنده همان جریان اول، ممکن است چهره‌هایی همچون آقایان دکتر علی لاریجانی، دکتر علی‌اکبر ولایتی و یا دکتر سعید جلیلی باشند. جریان دوم اصولگرا یا طیف احمدی‌نژاد ــ آیت‌الله مصباح گزینه‌های زیادتری دارند. مهرداد بذرپاش، ثمره هاشمی، روح‌الله حسینیان، مرتضی آقاتهرانی و علیرضا پناهیان از جمله گزینه‌های طرفدار احمدی‌نژاد هستند. هرچند که بعید به نظر می‌رسد که مطهری از هیچکدام این نامزد‌ها حمایت کند و حتی ممکن است که او خودش نامزد شود. ایضا محسن رضایی و قالیباف هم حاضر به حمایت از نامزدهای دو جریان اصولگرا نخواهند شد. می‌رسیم به بخش دشوار: وزن هر کدام از این جریانات چقدر خواهد بود؟ شانس پیروزی هر کدام آنان چه میزان است؟

استاد دانشگاه تهران با بیان این‌که هیچ یک از نامزدهای اصولگرا توان رویارویی با نامزد اصلی اصلاح‌طلبان یعنی عارف را نخواهند داشت، تصریح کرد: آقایان آقاتهرانی، علیرضا پناهیان، ولایتی، جلیلی، رضایی و لاریجانی گزینه‌هایی نیستند که بتوانند مقابل اصلاح‌طلبان و نامزد اصلی‌شان یعنی محمدرضا عارف شانسی برای پیروزی داشته باشند و اگر عارف کاندیدای انتخابات شود داستان دوم خرداد 76 بار دیگر تکرار شده و میلیون‌ها نفر برای انتخاب کاندیدای اصلاح‌طلبان به پای صندوق‌های رای می‌روند. ضمن آنکه آقای هاشمی رفسنجانی در صورت تحقق نامزدی عارف ممکن است از اسحاق جهانگیری، حسن روحانی یا فی‌المثل دکتر محمدعلی نجفی بخواهند که به نفع عارف کنار روند.

احتمال رد صلاحیت عارف و متحد شدن اصولگرایان

به گفته وی اصولگرایان برای جلوگیری از پیروزی عارف دو کار ممکن است انجام دهند. نخست آنکه ممکن است او را رد صلاحیت کنند. کار دوم آنست که با آمدن جدی اصلاح‌طلبان به میدان، ممکن است همچون تیر 84 و 22 خرداد 88 یکبار دیگر با هم متحد شوند.

زیباکلام پیش‌بینی کرد که اصولگرایان حتی در صورت متحد شدن نیز بیش از 6 الی 10 میلیون رای در برابر عارف نخواهند داشت.

قالیباف جدی‌ترین رقیب عارف در انتخابات است

این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران افزود: جدی‌ترین و اصلی‌ترین رقیب برای اصلاح‌طلبان محمدباقر قالیباف است. البته رقابت میان ایشان و اصلاح‌طلبان باعث شکسته شدن رای اصلاح‌طلبان خواهد شد و به نفع جناح راست تمام می‌شود که من در ادامه بیشتر در مورد قالیباف و اصلاح‌طلبان توضیح خواهم داد. جدای از این رقابت فرض بگیریم که عارف رد صلاحیت نشود و قالیباف هم به توصیه آقای هاشمی به نفع عارف کنار برود و بالاخره اتفاقات سال 88 هم تکرار نشود و آقای عارف در پایان خرداد 92 بشوند رئیس‌جمهور جدید ایران؛ حال پرسش اساسی آنست که آقای عارف چکار می‌توانند برای پیشبرد اصلاحات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی انجام دهند؟

صف‌آرایی اصولگرایان در مقابل عارف

وی ادامه داد: بدون شک داستان دوم خرداد 76 و دوران آقای خاتمی تکرار می‌شود و عارف از همان روز اول با حجم گسترده‌ای از مخالفت‌های فلج کننده از سوی اصولگرایان روبرو می‌شود. مجلس نهم، شورای نگهبان، رادیو و تلویزیون، مطبوعات دولتی، جامعتین (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز)، ائمه جمعه و جماعات، مراجع طرفدار دولت و برخی نهادهای دیگر همگی در برابر عارف صف آرایی خواهند کرد و همان داستان تلخ آقای خاتمی تکرار می‌‌شود و عارف عملا قادر به انجام دادن هیچ کاری نخواهد بود.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد که جناح راست اجازه نمی‌دهد که عارف هیچ کاری را انجام دهد و اصلاح‌طلبان باید به این سوال اساسی پاسخ دهند که آیا برای آنها رئیس‌جمهور اصلاح طلب اهمیت بیش‌تری دارد یا پیشرفت اصلاحات؟

اولویت‌های اصلاح‌طلبان

این استاد دانشگاه با تاکید بر این‌که پاسخ اصلاح‌طلبان باید پیشرفت اصلاحات باشد، ادامه داد: آنچه برای اصلاح‌طلبان باید اولویت داشته باشد آزادی زندانیان سیاسی، انتخابات آزاد، آزادی مطبوعات، آزادی بیان، مبارزه با فقر، فساد و گرانی، بازگرداندن دانشجویان محروم شده از تحصیل و بالاتر از همه اینها حاکمیت قانون است.

زیبا کلام اضافه کرد: باید گفت که در وضعیت فعلی ایران تنها کاندیدایی که در صورت رئیس‌جمهور شدن می‌تواند حداقل به اندازه 10 یا 15 درصد اصلاح‌طلبان را به اهدافشان نزدیک کند قالیباف است چرا که وی دارای قدرت و توانایی است و می‌تواند به تحقق اهداف اصلاح‌طلبان کمک کند. بعید بنظر می‌رسد که محسن رضایی حاضر شود گامی در جهت تحقق اصلاحات بردارد. افرادی همچون سعید جلیلی، علی لاریجانی، علی اکبر ولایتی، آقاتهرانی یا پناهیان هم اساسا اعتقادی به تفکرات اصلاح طلبان ندارند.

قالیباف بغض و کینه‌ای نسبت به اصلاح طلبان ندارد

به گفته وی قالیباف در حوادث پس از انتخابات نشان داد که بغض و کینه‌ای نسبت به اصلاح‌طلبان ندارد و حتی یکبار نیز از لفظ فتنه و فتنه‌گر در مورد اصلاح‌طلبان استفاده نکرد و با وجود آنکه یقه‌ای برای اصلاح‌طلبان چاک نکرد اما به آنان بی‌احترامی نیز نکرد. در دوران ریاستش بر نیروی انتظامی هم این نیرو را در برابر مردم قرار نداد.

وی تاکید کرد که ما نباید به دنبال نلسون ماندلا، مهاتما گاندی، آن سان سوچی یا وسلاو هاول باشیم بلکه باید از همین نامزدهای موجود و شرایطی که در کشورمان داریم در جهت پیشبرد دموکراسی استفاده کنیم.

(جام جم)

http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100814215782