خبرروز

وقتی وارد استودیو می‌شوم پشت اتاقک شیشه‌ای غیر از عوامل برنامه افراد دیگری حضور دارند که محمودزاده (سردبیر) برایم می‌گوید: اینها کارشناسان جوان بخش‌های مختلف برنامه هستند که مارا در ساخت این برنامه یاری می‌دهند.

آرم برنامه پخش می‌شود. به عنوان یک مخاطب هر لحظه منتظر شنیدن تازه‌ترین خبرهای علمی ایران و جهان در حوزه‌های مختلف هستم که مهتاب ضرابی(تهیه‌کننده) درخصوص آرم برنامه می‌گوید: آرم مجله علمی تلفیقی از موسیقی‌های تداعی‌کننده دانش است و تلاش شده تخیل هر شنونده را تحریک و آماده کند.

زهرا رحیمی با نام خدا و سلام و شب بخیر برنامه را آغاز می‌کند و می‌گوید: با شما همراهیم با بررسی رویدادهای مختلف علمی کشور. بر تازه‌های علمی دنیا نگاهی داریم و اما مجله علمی امشب.

پیچ میکروفن کارشناسان برنامه باز می‌شود و هر یک به معرفی بخش خود و مطلبی که می‌خواهند مطرح کنند، می‌پردازند.

وقتی مهندس محمدرضا رادمهر، کارشناس بخش عمران، زلزله و مدیریت بحران درخصوص مدیریت زلزله و ارتباط آن با فناوری‌های نوین صحبت می‌کند فرصت را غنیمت می‌دانم و با مدیر گروه دانش درخصوص تولیدات گروه علمی رادیو ایران هم‌صحبت می‌شوم.

حامد ارسنجانی، مدیر گروه دانش رادیو ایران با اشاره به این‌که یکی از شاخص‌های برنامه‌سازی این گروه، مستندسازی علمی است، می‌گوید: گروه دانش که در ساختار برنامه‌سازی فعالیت می‌کند سعی دارد ازنظر ساختاری برنامه‌هایی تهیه کند که مجله‌ای ‌محور یا گفت‌وگو محور مبتنی بر تحلیل و تبیین با حضور کارشناسان و مسوولان کشوری در حوزه‌های مختلف علمی باشد که همه این تولیدات بر مبنای علوم پایه است نه صرفا دانش‌های بشری!

مدیرگروه دانش با بیان این‌که بیش از 20 شاخص علمی سرفصل موضوعات برنامه استخراج شده است، می‌گوید: مجله علمی به مسائلی می‌پردازد که وجه کاربردی و مصداقی در جامعه دارد. به‌طور مثال وقتی از علم نجوم صحبت می‌کنیم به دلیل ویژگی منحصربه‌فردش به ابزار سعی کرده‌ایم آن را در سطحی تبیین کنیم که وقتی ابزار در اختیار مخاطب نیست بتواند پدیده‌های فلکی و نجوم و مسائل مربوط به ستاره‌ها را بشناسد، همچنین پرداختن به بحث عمران و زلزله به‌خاطر این‌که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که زلزله‌خیز است اهمیت دارد.

وقتی ضرابی در فواصل برنامه با موسیقی‌های شاد و جذاب، ریتم برنامه را به سمت مناسبی هدایت می‌کند از محمودزاده می‌خواهم بخش‌های مختلف این برنامه را برایم توضیح دهد.

بهزاد محمودزاده، سردبیر و نویسنده برنامه برایم درخصوص چگونگی طراحی برنامه می‌گوید: با صحبت‌های مدیر گروه دانش، آقای ارسنجانی مقرر شد برنامه شکل یک مجله را پیدا کند تا بتواند در هر برنامه‌ به بررسی جذاب‌ترین رویدادهای علمی در ایران و جهان بپردازد و در عین حال همه رشته‌های علمی را پوشش دهد. برای رسیدن به این هدف لازم بود در رشته‌های مختلف کارشناسان فعال و جوان با بیان و گویشی مردم پسند انتخاب شوند. به‌ همین لحاظ ما در بین آموزشگاه‌های مختلف هنری ودر سطح دانشگاهی به بررسی پرداختیم و از میان آنها نفرات مناسب را که تحصیلات ایده‌آل و مناسب و در شأن رادیو ایران داشتند و در عین حال دارای صدا و بیانی مناسب بودند برگزیدیم و پس از آموزش و تمرین مناسب با آنها برنامه را آغاز کردیم.

وقتی از محمودزاده درخصوص ضرورت تهیه برنامه‌های علمی می‌پرسم، می‌گوید: به نظر می‌رسد حضور برنامه‌های علمی دارای ریتم تند با زمان‌بندی‌های مناسب و در عین حال محتوای غنی در رسانه ملی کاملا ضروری است و ‌باید با پرداختن به برنامه‌هایی مانند مجله علمی و روزنه در زمان‌هایی نه چندان طولانی مردم را با رویدادهای علمی ایران و جهان آشنا کرد که هدفگذاری هر دو برنامه بر همین اساس صورت گرفته و امید است در مسیری درست رضایت مخاطبان جلب شود.

وقتی کارشناسان برنامه بخش مربوط به خودرا اجرا می‌کنند از استودیو خارج می‌شوند. این بهترین فرصتی است که نظرات آنها را درخصوص بخش‌هایشان جویا شوم.

ابوالفضل طالبی که در این مجله علمی بخش کارشناسی هوا فضا را به عهده دارد، می‌گوید: از آنجا که علم پرواز و علوم فضا علاقه‌مندان خاص خودش را دارد و متاسفانه در ایران دسترسی به اطلاعات و پاسخ به سوالات نوجوانان و جوانان در این زمینه کم است، بنابراین سعی می‌شود از طریق برنامه مجله علمی به برخی سوالات اساسی که ذهن علاقه‌مندان را مشغول کرده است، پاسخ بدهیم.

او با بیان این‌که نوجوانان و دانش‌آموزان دبیرستانی هنوز هم در آرزوی خلبان شدن و پرواز در آسمان هستند ادامه می‌دهد: در حالی که کشورهای صاحب این صنعت پارا یک قدم فراتر نهادند و دیگر نوجوان‌های آنها خلبانی را یک آرزوی دست نیافتنی برای خود نمی‌دانند بلکه در آرزوی فضانورد شدن و سفر به فضا و کرات هستند، همچنین چون بیشتر مردم تصورشان بر این است که پرواز را خلبان به تنهایی هدایت می‌کند، در حالی که فرآیند پرواز یک زنجیره است که حرفه‌های متعددی از جمله مهندسان کنترل پرواز در برج‌های مراقبت، مهندسان الکترونیک و تعمیر و نگهداری هواپیما و متخصصان هواشناسی و... به کمک همدیگر یک پرواز را به طور ایمن از مبدا تا مقصد هدایت می‌کنند برای همین در این برنامه ضمن بیان فرآیند انجام یک پرواز، حرفه‌ها و شغل‌های موثر بر پرواز معرفی می‌شود.

او ماهواره‌ها و نحوه پرتاب و چگونگی نگهداری از آنها در مدار و کهکشان، ماموریت ماهواره‌ها و زباله‌های فضایی و نحوه زدودن آنها از فضا که امروزه برای ساکنان زمین و فضانوردان بسیار خطرناک شده، تجهیزات فرودگاهی از جمله رادار کنترل پرواز، طراحی باند و فرودگاه و همچنین دستگاه‌های کمک‌ناوبری را از دیگر موضوعات این بخش از برنامه می‌داند و می‌گوید: قصد دارم در آینده به معرفی رشته‌های دانشگاهی در دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری با 70 سال قدمت در صنعت هوانوردی بپردازم.

مهندس محمدرضا رادمهر، کارشناس و دبیر خبری بخش عمران، زلزله و مدیریت بحران می‌گوید: در این بخش بسته به وضعیت جامعه در ارتباط با این حوزه تخصصی چند دقیقه‌ای اطلاع‌رسانی کرده، گاهی موضوعی را به چالش کشیده و راجع به آن صحبت می‌کنم.

وی درباره انتخاب موضوعات این بخش از برنامه می‌افزاید: به‌طور مثال وقتی سقف مسجد حضرت رقیه(س) در منطقه 17 ریزش کرد یا اتفاقات دیگری همچون تخریب ساختمانی در سعدآباد، تهرانپارس و بلوار فردوس، بهانه‌ای شد تا درخصوص گودبرداری غیراصولی صحبت کنیم. همچنین با توجه به این‌که کشورمان زلزله خیز است و هر روز زلزله‌های کوچک و بزرگ در کشورمان رخ می‌دهد که برای مطرح شدن در مجله علمی، موضوع خوبی است.

رادمهر معتقد است: کارشناس برنامه علمی درخصوص موضوعی که صحبت می‌کند نه تنها باید به موضوع آگاه باشد و دانش آن را داشته باشد، بلکه باید با اشراف کامل به موضوع، بتواند مساله را بیان کند. البته گاهی دانش تخصصی به تنهایی کافی نیست، بلکه باید نسبت به بیان موضوعی که می‌خواهد آن را کالبد شکافی کند شرایط جامعه را درک کرده باشد که آیا بیان این موضوع ضرورت دارد یا خیر. همچنین روابط عمومی خوبی داشته باشد تا بتواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند. در ضمن بیان ساده از دیگر ویژگی‌های کارشناس علمی است تا مخاطب جذب برنامه شود.

او درخصوص موضوعات این برنامه می‌گوید: موضوعاتی که در این بخش مطرح می‌شود، عمومی است که مردم با آن سرو کار دارند. اخبار مربوط به آن را در روزنامه‌ها می‌خوانند وحتی از نزدیک در شهر لمس می‌کنند. موضوعات با این که عام است اما به صورت تخصصی مطرح می‌شود تا در کنار اطلاع‌رسانی عمومی که صورت می‌پذیرد اهل فن نیز به آن توجه کنند و به‌دنبال اصلاح موارد و معایبی که بیان می‌شود، باشند.

فرهاد ابراهیم‌‌خانی، کارشناس بخش موسیقی، هدف از گنجاندن این بخش را در دل برنامه بررسی علمی موسیقی می‌‌داند و می‌گوید: درست است که موسیقی بخش مهمی از فرهنگ هر کشوری را شامل می‌شود، اما خود موسیقی مثل هر پدیده دیگری بررسی‌های علمی، دسته‌بندی‌های علمی و شاخصه‌های تخصصی دارد.

او ادامه می‌دهد: در این برنامه ارکان و قسمت‌های مختلف موسیقی به‌طوری که برای همه شنونده‌ها چه شنونده‌هایی که با موسیقی آشنا هستند، چه کسانی که آشنا نیستند ، بررسی می‌شود. هر چند سعی می‌کنیم مباحثی مطرح شود که در حد فهم مردم باشد و شنوندگان از آن استفاده کنند.

فرشید نائینی، کارشناس بخش مدیریت، اقتصاد و انرژی می‌گوید: به وجود آوردن چالش و کشف موقعیت‌های قابل استفاده برای توسعه منابع مدیریتی انرژی و اقتصادی از مهم‌ترین هدف‌های این بخش از مجله علمی است.

او ادامه می‌دهد: ما یکی از اتفاقات و مشکلات را انتخاب و درباره آن بحث می‌کنیم و راهکار ارائه می‌دهیم که چطور می‌توانیم از این گلوگاه خارج شده، راه‌هایش را پیشنهاد می‌کنیم و موقعیت فعلی کشورمان را با دیگر کشورها مقایسه کرده و داشته و نداشته‌هایمان را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم و در آخر قضاوت را به عهده خود مردم می‌گذاریم.

نائینی با اشاره به مدیریت توسعه حمل و نقل شهری ادامه می‌دهد: با توجه به این موضوع ما در برنامه از دلایلی که این مهم توسعه پیدا نکرده و همچنین از همکاری نهادهای ذی‌ربط صحبت می‌کنیم.

نائینی یادآوری دستاوردهای کشورمان را در حوزه انرژی از دیگر موضوعات این بخش در مبحث حمایت از تولیدات ملی می‌داند و می‌گوید: این مطلب را کمتر کسی می‌داند. به‌طور مثال متخصصان ایرانی در حال حاضر از فاضلاب شهری جنوب تهران برق تولید می‌کنند. از باقیمانده آن کود تهیه کرده و از آبی که تصفیه می‌شود برای کشاورزی بهره می‌برند و با گازی که تولید می‌شود روشنایی به‌دست می‌آید که بیان این مطالب و شنیدنشان غرورآفرین است.

رحیمی با خواندن این جمله که انسان، هر لحظه در حال تغییر و تکامل است و علم و آگاهی بیشترین سهم را در تکامل انسان دارد برنامه را به پایان می‌رساند. وقتی برنامه تمام می‌شود از زهرا رحیمی، گوینده این برنامه علمی درخصوص لحن و بیانش می‌پرسم.

او می‌گوید: چون متن‌ها علمی است، می‌طلبد من هم لحن اجرایم خاص مطالب علمی و مستند باشد. قدری جدی، قدری تند و گاهی ملایم بسته به محتوای مطلب و با در نظر گرفتن این‌که ساعت پخش برنامه پاسی از شب است چندان نباید تند و جدی اجرا شود و در عین حال که علمی است، آرامش‌بخش هم باشد.

رحیمی با اشاره به گفت‌وگو‌های داخل استودیو با کارشناسان بخش‌های مختلف می‌گوید: با توجه به این‌که در هر مجله، چهار بخش با سردبیری چهار کارشناس مختلف داریم اولویت، مدیریت زمان است و بعد ارتباط دوستانه و صمیمی و در عین حال در کمال ادب و احترام با کارشناسان و مهمان‌های برنامه.

مجله علمی روزهای زوج از ساعت 22:30 به مدت 25 دقیقه پخش می‌شود.